Kinh nghiệm du lịch phượt Khu du lịch sinh thái Nà Hang

Nằm dưới chân núi Pác Tạ có dấu tích của một ngôi đền cổ.
Tương truyền, vào đời Trần có người thiếp của tướng quân Trần Nhật Duật theo chồng đi kinh lý vùng sông Gâm và sông Năng. Trên đường về, thuyền chở người thiếp bị gặp nạn. Do nước quá sâu, lại chảy xiết nên không thể cứu vớt được nàng. Cho đến mấy ngày sau, xác của nàng mới tìm thấy và được mai táng bên bờ sông Năng dưới chân núi Pác Tạ. Ngôi đền thờ người thiếp được dựng ngay gần nơi chôn cất để tưởng nhớ người thiếp của tướng quân Trần Nhật Duật.

Khởi nguyên, đền Pác Tạ nằm trên một doi đất bên hữu ngạn sông Năng phía đối diện với vị trí hiện nay. Đền được dựng với kết cấu 3 gian 2 chái bằng tranh, tre, nứa, lá - vật liệu được khai thác tại địa phương. Nhưng đến một hôm, trời nổi cơn giông lớn, mái đền bị gió cuốn bay qua sông sang dẻo đất cao đối diện, dưới chân núi Pác tạ. Nhân dân địa phương cho rằng đây là ý của “ Đức Thánh Mẫu” nên từ đó ngôi đền được dựng khang trang, bề thế dưới ngọn núi Tạ sơn huyền sử. Tới năm 1959, trong khi đốt nương, do vô ý người dân đã làm cháy toàn bộ ngôi đền, đến nay chỉ còn lại là dấu tích nền xưa.

Thắng cảnh động Song Long (Khuôn Hà) là một hang động đẹp và và có quy mô khá lớn trong vùng, Đây là hang động đẹp và lớn. Mất khoảng 3 giờ đi ca nô trên hồ thủy điện Tuyên Quang là đến được thắng cảnh động Song Long thuộc xã Khuôn Hà. Đây là hang động đẹp, có quy mô khá lớn. Động Song Long cách mặt nước hồ thủy điện trên 200m, lòng hang có chiều cao khoảng 40m, rộng khoảng 50m, sâu trên 200m, trong hang có nhiều cột thạch nhũ với các hình thù kỳ thú, màu sắc lấp lánh như hoa cương, lòng hang được chia thành nhiều ngách ngăn nối tiếp nhau, rất hấp dẫn.

Hồ Na Hang còn được ví như một “Hạ Long giữa đại ngàn”. Nơi đây có tới 99 ngọn núi cộng cư lại với nhau ở khu vực xã Thượng Lâm. Mỗi ngọn núi có một hình trạng khác nhau gắn với truyền thuyết từ bao đời nay.

Truyền thuyết kể rằng:
Năm đó, hạ giới đang hưởng một cuộc sống yên bình, bỗng một ngày kia nhà vua cảm thấy địa phương mình cai quản này quá chật hẹp và muốn xây dựng một đế đô mới nên đã lập đàn cúng. Thiên thần hiện lên và nói rằng:
- kinh đô phải là nơi xung yếu, có thành thành trì thiên tạo bao phủ.

Nhà vua hỏi lại: “ Kẻ hạ giới không hiểu thế nào là thành trì thiên tạo, xin Thiên thần chỉ giáo”.
Thiên thần nói: “ Nhà ngươi phải chọn nơi có đủ 100 ngọn núi để dựng xây kinh đô thì mới có thể giữ yên lãnh thổ.
Vậy mà bí hiểm ấy lại lọt tới tận tai quan sở vùng Thượng Lâm. Thấy vùng mình đang cai quản rừng núi trùng điệp, ông đã nghĩa biết đâu vùng này lại ứng vào điều bí ẩn kia. Thế là ông cũng bè lũ thủ công lặn lội đi đếm núi, đếm đi rồi lại đếm lại tất thẩy cũng chỉ có 99 ngọn. Quan trên và bè lũ quần thần buồn bã trở về. Hốt nhiên có 1 tên tay sai chợt nảy ra một ý và tâu với quan trên: “ Đại nhân hãy cho đắp thêm một ngọn núi nữa là đủ trăm, như thế sẽ thành đế kinh và ngài sẽ trở thành quan Đại Thần”. Viên quan nghe lời bọn nịnh bợ bắt hết dân trong bản làng không phân biệt già trẻ, gái, trai sớm hôm đi phu đắp núi.

Thế rồi ngày chọn kinh kì cũng đã tới. Thiên thần mang theo đàn phượng hoàng bay kín cả trời làm cho dân làng thấy lạ ùa ra xem. Chừng nửa giờ sau, 99 con phượng hoàng đã có chỗ đậu, chỉ còn lại 1 con là cứ sà xuống rồi lại bay lên mãi xung quanh một ngọn núi. Đến lần thứ 3 thì hốt nhiên nó bay vút lên không trung. Bất ngờ cả đàn phượng hoàng vỗ cánh bay theo. Biết là có chuyện chẳng lành, Thiên Thần cho gọi thổ thần đến và hỏi. Vốn thực bụng thà, thổ công đã khai báo hết mọi chuyện, Thiên Thần nổi giận cho rổng phun một trận mưa lớn làm cuốn trôi đi ngọn núi giả”. Và dãy núi điệp trùng trước mắt chúng ta bây giờ vẫn còn đủ 99 ngọn núi." - Trích Truyện Cổ Nà Hang.Cái tên Na Hang bắt nguồn từ hai chữ Nà Hang, theo tiếng của dân tộc Tày có nghĩa là "ruộng cuối."

Phiên chợ vùng cao Na Hang thường xuyên họp vào thứ 5 và chủ nhật hàng tuần tại xã Thượng Lâm huyện Na Hang nay đã được tách thành huyện Lâm Bình. Phiên chợ diễn ra không chỉ là nơi buôn bán , trao đổi hàng hóa mà đây còn là nơi gặp gỡ, trò chuyện thân tình của trai tài, gái sắc Na Hang.

Do địa hình đồi núi dốc, ruộng bậc thang Hồng Thái được đánh giá là đẹp nhất ở Tuyên Quang. Ở Hồng Thái hiện nay chủ yếu là người Dao và người Mông sinh sống. Tuy nhiên, những người khởi nguồn làm ruộng bậc thang nơi đây lại là người Tày. Người Dao và người Mông gốc ở đây trước không làm ruộng, chủ yếu làm nương rẫy.

Theo người già ở Hồng Thái kể lại, cách đây khoảng 200 năm, tại khu Tắc Sáng thôn Khau Tràng có 30 hộ dân người Tày sinh sống. Thiếu đất trồng lúa nước, họ đã bắt tay vào khai phá đất bằng trên các đỉnh núi, vỡ từng cánh rừng để đắp đất, be bờ, bắt nước từ các khe lạch tạo thành những thửa ruộng để cấy lúa. Do mâu thuẫn lớn với các thương lái đi qua làng, họ đã bỏ làng ra đi và bán lại cho người Dao những thửa ruộng đã được cải tạo với trị giá 12 tấn bông sợi.

Thác Đầu Đẳng nằm trên dòng sông Năng, là nơi tiếp giáp giữa Bắc Kạn với tỉnh Tuyên Quang. Thác Ðầu Ðẳng nằm giữa hai dãy núi đá vôi, có độ dốc lớn, là nơi con sông Năng bị chặn lại bởi những tảng đá lớn, nhỏ xếp chồng lên nhau với độ dốc chừng 500m, tạo thành một thác nước kỳ vĩ, hoà với phong cảnh rừng nguyên sinh.

Tại khu vực thác Đầu Đẳng còn xuất hiện loại cá chiên với những con nặng trên 10kg, đây là loại cá hiếm thấy hiện nay. Có thể ngồi ngắm thác trên những phiến đá lớn hoặc trên ban công gỗ xây phía trên cao.

Thác Mơ cách thành phố Tuyên Quang khoảng 100km, nằm giữa khu bảo tồn Na Hang. Hệ thống thác Mơ bao gồm 3 thác, thác đầu nước chảy dữ dội, bọt tung trắng xóa. thác thứ 2 có phần êm dịu hơn, nước chảy thành chùm. thác 3 là ngọn thác cao nhất, nước chảy từ cao xuống. Ở thác thứ 2 có một hồ nước nhỏ, bạn có thể tắm ở đây.