Kinh nghiệm du lịch phượt Hòa Bình

Cách thành phố Hòa Bình 10km theo trục đường đường Tây Tiến của thành phố Hòa Bình, bản Giang Mỗ gồm hơn 100 nóc nhà sàn nằm bình yên trong một thung lũng nhỏ dưới chân núi Mỗ, thuộc xã Bình Thanh, huyện Cao Phong. Với bản sắc văn hóa bản địa vật thể và phi vật thể đậm nét truyền thống đặc trưng của người dân tộc Mường vẫn được lưu giữ, bảo tồn nguyên vẹn, từ lâu nơi đây đã được du khách trong và ngoài nước biết đến là một điểm nhấn của du lịch văn hoá cộng đồng nổi bật nơi đất Mường Hòa Bình. Sự đặc biệt luôn hấp dẫn, thu hút đông đảo du khách tới bản Mỗ chính bởi đây là một bản Mường, những đặc trưng truyền thống trong cuộc sống sinh hoạt thường ngày, phong tục, văn hóa của người dân nơi đây vẫn được gìn giữ, bảo tồn và phát huy; đặc biệt là những nếp nhà sàn Mường cổ được xây dựng theo kiểu con rùa (nhà rùa) vẫn giữ được vẹn nguyên những nét mộc mạc đơn sơ – một kiểu kiến trúc cổ truyền rất khác biệt so với kiểu nhà của các dân tộc khác như Thái, Tày, Dao, Mông…

Nhà sàn nơi đây mang tính gắn kết cộng đồng cao, gắn liền với phong tục, tập quán, đời sống sinh hoạt hàng ngày của người dân bản Mường, được dựng quây quần bên nhau, ở vị trí dựa lưng vào thế đất cao để đón nhận khí trời cũng như thuận tiện cho việc trồng trọt, làm nương rẫy và chăn nuôi. Là điểm nằm trên tuyến du lịch từ thành phố Hòa Bình đi cảng du lịch Thung Nai, cảng Bình Thanh nên khách du lịch có thể tiếp cận bản Giang Mỗ rất thuận tiện và dễ dàng bằng xe ô tô, xe máy trong thời gian ngắn. Đến đây du khách sẽ được đón tiếp nồng hậu bởi người dân địa phương chất phác, nhiệt tình, thân thiện và mến khách; dạo bước trên con đường uốn lượn dài hơn 1km từ ngoài đường chính vào đến cuối bản, dừng chân tại bất kỳ ngôi nhà sàn nào mà mình thấy thích để tìm hiểu, cảm nhận lối kiến trúc nhà sàn Mường cổ, cách ứng xử mang đậm nét văn hóa bản Mường qua những câu chuyện với chủ nhà, qua cách bài trí, sinh hoạt thường ngày của người dân trong bản và cảm nhận nếp sống mộc mạc, thuần hậu của con người nơi đây.

Tại bản Giang Mỗ, giữa không gian bình lặng, du khách được tự do thả mình chiêm ngưỡng cảnh quan, vẻ đẹp hoang sơ nơi núi rừng; tham gia trực tiếp vào các hoạt động gắn liền với cuộc sống sinh hoạt thường ngày của người dân bản địa như: học chăn nuôi gia súc, gia cầm; làm nương rẫy, trồng rừng; làm các sản phẩm thủ công truyền thống, đồ lưu niệm từ mây, tre; nghiên cứu, tìm hiểu văn hoá văn nghệ dân gian Mường qua các tiết mục ca múa nhạc Mường cổ trong âm thanh của tiếng chiêng, trống, sáo ôi,… do chính người dân bản biểu diễn; tìm hiểu, học cách chế biến và thưởng thức những món ăn đặc trưng do chính tay chủ nhà chế biến theo cách thức và gia vị riêng của người Mường bằng nguyên liệu nuôi trồng được: xôi nếp nương, xôi cẩm, thịt lợn cỗ lá, gà đồi, cá suối đồ, ngâm rượu chuối Bên cạnh nếp nhà sàn truyền thống, du khách sẽ được các thiếu nữ Mường giới thiệu về nghề thủ công truyền thống với những dụng cụ lao động sản xuất cổ được làm từ nguyên liệu tự nhiên gỗ, tre hoặc nứa như: khung dệt vải, cung, nỏ, hệ thống dẫn nước, dụng cụ làm ruộng, nương rẫy…; giới thiệu về trang phục dân tộc, những sản phẩm dệt thổ cẩm truyền thống: túi xách, khăn; các loại nhạc cụ; vật dụng chăn nuôi gia súc, gia cầm, đánh bắt cá…

Ngoài các hoạt động tại bản Giang Mỗ, du khách có thể tới thăm quan các điểm du lịch lân cận như: tượng đài chiến công diệt xe tăng của Anh hùng Cù Chính Lan – gắn liền với chiến thắng oanh liệt của quân và dân ta trong chiến dịch Hòa Bình lịch sử (1951 – 1952); thăm quan Bảo tàng không gian Văn hóa Mường; thăm điểm nước nóng gần bản đang được xem xét khảo sát đưa vào khai thác. Đặc biệt, với vị trí nằm gần khu du lịch Hồ Hòa Bình, gần khu vực cảng du lịch Thung Nai nên du khách rất thuận tiện khi chỉ mất 20 phút đi xe tới cảng, lên thuyền đi thăm quan các điểm du lịch nổi tiếng trên lòng Hồ như: đền và động Thác Bờ, khu nghỉ Đảo Dừa, Cối Xay Gió,…

Bắt nguồn từ niềm cảm hứng sâu sắc của một Hoạ sĩ trẻ với khát vọng tái hiện lại toàn bộ không gian sống của người Mường. Sau 10 năm sưu tầm và gần 1 năm xây dựng. Đến ngày 16-12-2007 Bảo tàng “Không gian Văn hoá Mường” khai trương và chính thức đi vào hoạt động. Bảo tàng nằm trên vạt đồi trong một thung lũng đá vôi nhỏ, hẹp có diện tích 5ha cách trung tâm thành phố Hoà Bình 7km hướng đi Sơn La (nằm trên con đường mới mang tên Đường Tây Tiến). Đây vốn là địa bàn sinh sống của người Mường cổ. Bảo tàng “ Không gian văn hoá Mường” là Bảo tàng tư nhân đầu tiên về văn hóa của dân tộc Mường, một dân tộc có bề dày truyền thống văn hoá trong đại gia đình các dân tộc Việt Nam. Công trình được chính chủ nhân của nó bỏ vốn, thiết kế và xây dựng. Bảo tàng được chia làm 2 khu vực chung là:

Khu tái hiện : Gồm 4 khu nhà sàn (nhà Lang, nhà Ậu, nhà Nóc, nhà Nóc trọi) đại diện cho 4 tầng lớp trong xã hội Mường
Nhà Lang: là tầng lớp có quyền lực cao nhất, nắm quyền thống trị toàn Mường.
Nhà Ậu: là những người giúp việc cho nhà Lang.
Nhà Noóc: là tầng lớp bình dân trong xã hội Mường.
Nhà Nóc Trọi: là tầng lớp bần cùng nhất trong xã hội Mường.
Các ngôi nhà này được sưu tầm và xây dựng từ chính các ngôi nhà cổ thuộc các tầng lớp trong xã hội Mường. Nguyên liệu dùng để làm được lấy từ các loại thảo mộc như: gỗ, tre, nứa, lá…là những loại cây rất gần gũi với người Mường.

Khu trưng bày : Gồm các nhà trưng bày theo chủ đề, trưng bày cố định Trong đó có rất nhiều hiện vật có giá trị như: Cồng, Chiêng, Lư , Ninh bằng đồng…) và nhiều các hiện vật về đời sống sinh hoạt, kinh tế, văn hoá….của người mường như: công cụ đánh bắt cá, công cụ nghề dệt, dụng cụ săn bắn, phòng tang ma, đồ dùng sinh hoạt gia đình, xe nước… Bảo tàng có một thư viện với hơn năm nghìn đầu sách, với nhiều thể loại khác nhau như Văn học, Lịch sử, Khoa học kỹ thuật…Đặc biệt là sách về Văn hóa dân tộc và Văn hóa Mường. Đáp ứng nhu cầu khách tham quan học tập, các nhà nghiên cứu, học sinh, sinh viên. Đến nay Bảo tàng “Không gian Văn hóa Mường” đã sưu tầm và lưu giữ được hơn 3000 hiện vật. Có thể nói Bảo tàng “Không gian Văn hoá Mường” là một trung tâm trưng bày và lưu giữ quý giá về dân tộc Mường ở Hoà Bình nói riêng và ở Việt Nam nói chung. Nơi đây không chỉ là là nơi để thăm quan, giải trí mà còn là nơi để tìm hiểu, nghiên cứu về giá trị Văn hoá truyền thông của dân tộc Muờng. Bảo tàng được triển khai xây dựng và phát triển theo quan niệm mới phù hợp với xu thế phát triển chung của Bảo tàng hiện nay. Khách thăm quan đến đây không chỉ được nhìn, ngắm, xem mà còn thực sự hoà mình vào cuộc sống hàng ngày của người dân Mường như làm nương rẫy, giã gạo, dệt vải, quay sợi, thưởng thức các món ăn dân tộc, hoà mình vào không khí âm nhạc lễ hội, các trò chơi dân gian của người Mường.

Lấy “Không gian Văn hoá Mường” làm trung tâm nên cách bày trí đơn giản, gần gũi không cầu kì, không trưng bày trong tủ kính. Nhưng tất cả các chi tiết dù nhỏ nhất ( hàng rào, đường đi, sắp đặt đồ đạc, bàn thờ thổ công…) đều tái hiện lại những nét đặc trưng cơ bản của xã hội Mường về đời sống xã hội, kinh tế, phong tục tập quán của dân tộc Mường – một xã hội Mường thu nhỏ. Vì vậy từ nhân dân các miền trong cả nước, học sinh, sinh viên, cán bộ nghiên cứu… đến khách nước ngoài đều tìm thấy sự hấp dẫn ở đây.

Cửu thác Tú Sơn được ví như danh thắng “đệ nhất’ xứ Mường với núi non hùng vĩ, suối thác thơ mộng, cùng khí hậu mát mẻ trong lành khiến ai đến đây cũng đều ngỡ như đang lạc bước ở Đà Lạt, hay đắm mình trong sương sớm Sapa.

Cách thành phố Hoà Bình trên 20km, cách thủ đô Hà Nội 60km, khu du lịch sinh thái Cửu Thác Tú Sơn nằm trên địa phận xóm Củ, xã Tú Sơn, huyện Kim Bôi (tỉnh Hoà Bình), cạnh đường quốc lộ 12B, gần khu suối khoáng nóng Kim Bôi. Đường lên với Cửu thác, du khách có thể cảm nhận được sự mộc mạc, hoang sơ từ cảnh vật đến cả nếp sống của đồng bào dân tộc nơi đây. Người dân sống quanh khu cửu thác chủ yếu là người Mường.

Thác Tiên Tắm hùng vĩ và thơ mộng, với nước trong vắt như gương soi.

Ở thượng ngàn cửu thác Tú Sơn, cao 1.300m so với mặt nước biển, là Thác hồ Âu Cơ huyền bí, nơi còn lưu dấu tích một “quả trứng Âu Cơ” khổng lồ hóa đá nằm giữa suối.

Thác Quan Lang trải chiếu bồng bềnh, êm ru như tình yêu quan lang lén lút hò hẹn với người tình bên dòng suối mà người xưa đã lưu lại thành truyền thuyết.

Thác Hồ Út Lót gắn liền với câu chuyện tình yêu trắc trở của nàng Út Lót vừa thông minh, vừa xinh đẹp với chàng Hồ Liêu không lấy được nhau hóa thành đôi bướm trắng rập rờn bên suối.

Choáng ngợp nhất là Thác Bạc, cao hơn 20m, tựa như mái tóc của sơn nữ xứ Mường, được trang điểm cầu kỳ bằng thứ màu bạc lấp lánh. Dòng thác tấu lên những tiếng ầm ầm, ào ào nghe như bản hùng ca của núi rừng Tây Bắc. Chốc chốc hơi nước và ánh nắng lại hòa quyện vào nhau tạo thành những chiếc cầu vồng kỳ ảo.

Động Long Cung là một dòng suối cổ xưa chảy từ đầm hồ ba nhánh. Do trên cao đất đá tuôn xuống lấp tắc, làm nước đổi dòng, suối này trở thành hang động huyền ảo.

Đi qua cây cầu treo rung rinh trước gió và gần 200 bậc thang đá là đặt chân tới khu vườn Thượng Uyển ở độ cao 1.000m so với mực nước biển. Khí hậu mát mẻ, dõi mắt về bốn phía là những cánh rừng già nguyên sinh, xanh thẳm mờ sương. Ven suối là những nhà sàn nhỏ xinh nằm im lìm bên những tảng đá như đàn voi đá tranh nhau tắm ngụp dưới dòng nước trong mát.

Thác Thiên Ngọc Thạch từ chân thác nhìn lên cao sẽ thấy một hòn đá tròn khổng lồ, màu xanh ngọc, như đang treo lơ lửng giữa trời. Dưới chân thác là không gian mênh mông, huyền ảo, tráng lệ của động Thuỷ Cung, với muôn vàn hoa lá khoe sắc rực rỡ.

Thác hồ Trượng Phu cao 100m – dòng thác như từ trên trời buông xuống hồ Tiên Sa rộng 300m2, phía trên hồ Tiên Sa là giếng Ngọc.

Theo tương truyền, Đền Bờ (xã Vầy Nưa, huyện Đà Bắc, tỉnh Hoà Bình) thờ bà chúa Thác Bờ là Đinh Thị Vân người dân tộc Mường và một bà người dân tộc Dao bà người Dao ở Vầy Nưa lo liệu quân lương, thuyền mảng (không rõ tên). Hai bà đã có công giúp vua Lê Lợi về quân lương, thuyền mảng vượt thác Bờ tiến quân lên Mường Lễ, Sơn La dẹp loạn đảng Đèo Cát Hãn. Sau khi mất, 2 bà thường hiển linh giúp dân vượt thác an toàn, phù hộ cho trăm dân trong vùng mưa thuận, gió hoà nên nhân dân đã phong 2 bà làm thánh và lập đền thờ phụng.

Lâu nay, người dân trong vùng tôn vinh hai bà là “Chúa Thác Bờ”, hàng năm vẫn mở hội đền vào ngày 7 tháng Giêng âm lịch. Tuy nhỏ nhưng vẫn cho cảm giác uy nghi bởi hòa vào tổng thể cảnh quan núi non sông nước hùng vĩ. Ðặc biệt, đền có rất nhiều tượng, với 38 pho lớn nhỏ. Trong đó có hai pho tượng đồng là tượng thờ chính…

Động Đá Bạc thuộc xóm Đá Bạc xã Liên Sơn, Lương Sơn, Hòa Bình. Cách thị trấn Lương Sơn 10km và cách Hòa Bình gần 50km. Từ Hà Nội đi theo hướng lên Hòa Bình, đến bưu điện Lương Sơn thì rẽ trái theo đường liên xã qua cầu Treo -> xóm Cời -> xóm Nàng Hang xã Cư Yên -> xóm nước lạnh -> xóm Gò Mè (xã Liên Sơn) là tới được động.

Động Đá Bạc còn có tên gọi khác là động Tiên, nằm trong lòng núi Pai Dáy (hay còn gọi là núi Hang Beo). Đầu năm 1990, một số ng­ời dân địa ph­ương xóm Đá Bạc đi lấy củi tình cờ đã phát hiện ra di tích động. Cửa động hư­ớng Đông Nam, rộng chừng 1m, cao 2m. Động có chiều dài 65m, chiều rộng từ 4 đến 22m, vòm cao từ 1,5 đến 15m.

Bước vào cửa động, du khách như­ bị choáng ngợp trư­ớc một rừng thạch nhũ rủ xuống từng chùm, từng khối trắng bạc, lơ lửng tựa như­ những chùm hoa đang hé nở, lại như­ chiếc đèn mầu trang trí trong những ngày hội, khi có ánh đèn chiếu vào những khối đá bỗng sáng rực lên phản chiếu lại tạo ra những tia xanh, đỏ, tím, vàng óng ánh. Từ đây du khách đi theo con đường lát gạch ở bên trong động khoảng 6m ngư­ớc nhìn lên thấy một khoảng trống đó là lối lên Cô Tiên.

Động Cô Tiên ở cao hơn nền động chính gần 2m, leo qua 10 bậc thang, du khách sẽ bắt gặp vòm trần có nhiều nhũ đá rủ xuống, kết thành nhiều dải, uốn l­ợn mềm mại như­ bức màn nhung có nhũ buông thẳng, có dải nhũ v­ươn dài xuống, đầu nhọn chĩa ra nhiều phía, treo lơ lửng trên vòm trần thật lạ mắt. Nét kỳ diệu ở đây là d­ưới chân các khối nhũ đá, n­ước nhỏ xuống theo năm tháng tạo thành hai bể nư­ớc thiên tạo xinh xắn. Phía trong bể nư­ớc là hệ thống các ruộng bậc thang như­ đư­ợc thu nhỏ lại. nhỏ nhắn, bờ của các thửa ruộng bậc thang đ­ược đá uốn l­ợn, đẽo gọt chạm khắc kỳ phu tạo nên những bức trạm nổi thiên nhiên sinh động. Vào mùa m­ưa, nư­ớc từ trong các nhũ đá, từ vòm trần nhỏ xuống các thửa ruộng bậc thang đầy ăm ắp n­ớc nh­ư đang chuẩn bị vào vụ mới.

Đi tiếp vào trong động như thu hẹp lại nhỏ nhắn kín đáo và thanh thoát như­ buồng ngủ, những dải nhũ đá thanh mảnh, mềm mại buông xuống như­ tấm ri đô, có dải trông như tấm màn gió. Vào sâu bên trong các khối nhũ đá tạo hình như­ những chiếc bình hoa cổ màu vàng óng ả, bên ngoài đư­ợc chạm khắc tinh tế, kỳ phu. Tại đây tạo hoá như xếp đặt các khối nhũ tròn chịa, sù sì như­ những chùm quả gấc, quả sầu riêng, có khối như­ những tổ ong treo lơ lửng, có chùm xoè ra nh­ư hình quả phật thủ, chùm quả khế. Phía d­ưới nền hang là hàng chục, hàng trăm cột đá bên những đụn thóc, đụn gạo, núi vàng, cây bạc, sừng sững tiếp giáp những đầu voi, đầu tê giác và hình thác nước tuôn trào, đi qua những đập đá còn in lại dấu vết và hình dáng chảy xiết của thác.

Đi sâu vào chút nữa, d­ưới vòm động cao rộng, màu thạch nhũ ánh như­ dát bạc giữa thế giới những hình hài kỳ dị, vừa thật, vừa ảo ta như­ lạc vào chốn thiên cung thần bí mà choáng ngợp. Ngư­ớc nhìn lên trần hang phía tay trái, ta bàng hoàng gặp những hình t­ượng sống động. Nổi bật là hình nàng Tiên ngả lư­ng trên vách đá, phía đối diện với cô Tiên, in nổi lên vách đá là hình con rồng với tư thế đang bay lượn trên sóng nước. Với những nhũ đá, măng đá, cột đá, vân đá…động Đá Bạc đã tạo thành một tác phẩm nghệ thuật tạo hình kỳ lạ của tạo hoá. Với những vẻ đẹp muôn hình, muôn vẻ sẽ tạo nên nguồn cảm hứng để sáng tác cho các nhà thơ, nhà văn, hoạ sĩ và điêu khắc. Cao hơn và rộng hơn là tất cả nhân dân và du khách đến đây chiêm ng­ỡng vẻ đẹp để thêm yêu núi non đồng ruộng của sứ sở này.

Ban đầu cửa động chỉ là một khe nhỏ vừa một ng­ười chui vào, sau khi phát hiện trong lòng động có nhiều nhũ đá đẹp với nhiều dáng hình gây trí tư­ởng tư­ợng kỳ thú, dân địa ph­ương đã mở rộng cửa để vào động.

Để thuận lợi cho khách tham quan đến thư­ởng thức cảnh đẹp trong động, những năm gần đây Ban quản lý đã lắp đặt hệ thống điện thắp sáng trong động, sửa sang, lát gạch lối đi lại trong động.

Động Tiên Phi nằm trên đỉnh đồi Thúc (hay còn gọi là đồi Thung Phi). Động được phát hiện ra từ năm 1982, bắt đầu mở cửa đón khách từ năm 1984, tới tháng 6/2000 được công nhận là di sản văn hóa. Những nhũ đá tự nhiên nằm sâu trong động, mỗi khối đá được tạo hóa ban cho những hình thù mềm mại, hội tụ đủ những tiên nữ, tiên ông, sư tử, voi, rùa, hổ….như một khu rừng muôn màu, muôn vẻ của thiên nhiên. Thung Nai, Đền Thác Bờ

Khu bảo tồn thiên nhiên thuộc địa phận 4 xã Tân Pheo – Trung Thành – Đoàn Kết – Đồng Chum, huyện Đà Bắc. Đây là một khu rừng giàu và đa dạng về thảm thực vật, động vật. Rừng Pu Canh không giống như những khu bảo tồn thiên nhiên khác. Ở đây vẫn còn nguyên sự hoang sơ, huyền bí và thâm u của rừng già như nó vốn có.

Khu du lịch Suối khoáng Kim Bôi độc đáo hấp dẫn bởi nguồn nước khoáng từ ngàn xưa trong vắt, không mùi, vô khuẩn, khi vừa lộ thiên nhiệt độ 34 -> 36oC, thành phần chính là Bicacbonat Sunphat Canxi – Magie, thuộc loại nước khoáng giải khát chữa bệnh có lợi cho sức khoẻ con người.

Theo các nhà khoa học, nước khoáng Kim Bôi được xuất lộ ra từ vỉa đá vôi có tuổi địa chất khoảng 250 triệu năm, khi lộ thiên nước có nhiệt độ 34-36 độ C, được đánh giá là suối khoáng có thành phần hóa học ổn định nhất. Qua kiểm nghiệm, nguồn nước khoáng Kim Bôi là điều kiện lý tưởng để phục hồi sức khỏe, giúp chữa các bệnh viêm khớp, đường ruột, dạ dày, huyết áp… Nước suối Kim Bôi đã được đóng chai làm nước giải khát, nó cùng loại với nước khoáng Thạch Bích ở Quảng Ngãi, Kum-dua ở Nga và Paven Banis ở Bulgaria.

Đến đây, du khách có thể nghỉ ngơi và tận hưởng nguồn suối nóng tuyệt vời tại khu du lịch suối khoáng Kim Bôi, khách sạn Công đoàn, Vresort, hoặc các khu nhà nghỉ. Nguồn khoáng nóng phun lên từ độ sâu 175,5 m và được bơm dẫn trực tiếp vào các bể tắm phục vụ du khách. Nhiều người ưa dân dã, lựa chọn những khu nhà nghỉ để gần gũi với thiên nhiên, hơn nữa có thể vừa đắm mình thư giãn, lại vừa có thể nghe tiếng nước phun lên ào ào vô tận từ dưới lòng đất.

Nằm trên dãy núi Viên Nam, cách Hà Nội hơn 50km về hướng Tây (thuộc huyện Kỳ Sơn, tỉnh Hòa Bình), khu du lịch Thác Thăng Thiên được bao phủ bởi một cánh rừng nguyên sinh bạt ngàn màu xanh với rất nhiều loài động thực vật phong phú.

Chảy len lỏi giữa rừng núi là dòng suối Anh với làn nước xanh trong mát rượi. Dọc theo suối có 4 thác nước đẹp, hứa hẹn sẽ mang đến cho bạn nhiều khám phá thú vị. Bầu không khí trong lành của thiên nhiên hoang sơ sẽ khiến những mệt mỏi của bạn dường như tan biến.

Sau những giờ phút khám phá, hòa mình cùng thiên nhiên, các bạn có thể thư giãn, nghỉ ngơi trong những ngôi nhà sàn dân dã mang đậm nét dân tộc trong khu du lịch. Không chỉ có thế, khu du lịch còn có một bể bơi rộng nằm ngay giữa rừng núi xanh bạt ngàn. Các bạn thoả sức bơi lội, tham gia một số trò chơi dưới nước…

Nằm cách trung tâm thành phố Hòa Bình khoảng 40km, Lũng Vân (huyện Tân Lạc) là một trong bốn cái nôi văn hóa lớn và cổ xưa nhất ở xứ Mường Hòa Bình. Với cảnh sắc thiên nhiên tươi đẹp, hùng vỹ cùng nét văn hóa đặc trưng, Lũng Vân đang là điểm đến của không ít người đam mê du lịch phượt. Được coi là “nóc nhà xứ Mường Bi”, bởi đó là vùng đất sinh sống cao nhất của người dân tộc Mường, đồng thời cũng là nơi chứa đựng rất nhiều câu chuyện đã đi vào huyền thoại.

Lũng Vân gồm những ngọn núi cao hùng vĩ điệp trùng thấp thoáng trong mây, với những con đường nhỏ nhưng dốc cao và vô cùng hiểm trở…Chính vì những điều kiện thiên nhiên và địa hình đó, nơi đây đã từng là điểm đến của một số nhóm phượt và off-road muốn trốn tránh sự ồn ào thành thị để tìm cho mình những giây phút trải nghiệm trong một không gian thiên nhiên tĩnh lặng.

Nằm ở độ cao 1200m so với mặt nước biển, nơi đây quanh năm mây mù bao phủ nên còn có tên gọi Thung Mây. Thung lũng được bao bọc bởi núi Trâu, núi Pó, núi Tiên, khí hậu mát mẻ, nhiệt độ trung bình vào khoảng 20 – 23,3ºC. Cái tên Lũng Vân hẳn còn xa lạ với nhiều người. Một phần bởi nó nằm sâu bên trục đường Hòa Bình – Mộc Châu, đường tới Lũng Vân lại vô cùng hiểm trở với những đèo dốc liên tiếp dài 13km. Bởi thế, cũng dễ hiểu khi ít người biết về Lũng Vân.

Nói đến du lịch Hòa Bình thì địa danh nối tiếng với du khách nhất có lẽ là Mai Châu. Tận dụng được lợi thế du lịch thiên nhiên của mình, Mai Châu đang ngày càng hoàn thiện mình với các dịch vụ nghĩ dưỡng, tham quan để giúp cho du khách thuận tiện nhất khi đến du ngoạn tại mảnh đất này.

Ở Mai Châu có 2 bản làng ghi lại nhiều dấu ấn cho du khách nhất đó là bản Lác và bản Poom Coọng, không phải là những nơi sầm uất, tấp nập, không cao lương mĩ vị, tất cả đều rất dân dã, gần gũi thiên nhiên. Những điều tưởng chừng như bình dị ấy lại chính là nét thu hút của nơi đây, du khách đến sẽ cảm nhận được sự hiếu khách, thân thiện của những người nông dân chân chất, hiền hòa. Thoát khỏi sự ồn áo, tấp nập chốn thành thị. Những ngôi nhà bên bờ hồ, những hàng cây xanh mướt trải đều khắp bản, làng, cảm giác như tất cả cảnh vật cho tới con người nơi miền núi này đều hòa vào thiên nhiên núi rừng hùng vĩ vậy.

Ngoài ra với những du khách ưa thích khám phá, Mai Châu còn có 2 hang động đẹp mê hồn là hang Mỏ Luông và Hang Chiều, với những dải thạch nhũ trải dài khắp hang, ánh sáng từ ngoài cửa hang chiếu vào tạo ra khung cảnh vô cùng sinh động.

Đống Thếch là tên gọi khu mộ Mường cổ thuộc xóm Chiềng Động, xã Vĩnh Đồng, huyện Kim Bôi, tỉnh Hoà Bình. “Đống” theo quan niệm của người Mường dùng để chỉ những nơi mồ mả, nơi chôn cất người chết. Còn “Thếch” là địa danh chỉ vùng đất, vì thế mà khu mộ mang tên địa danh là Đống Thếch. Khu mộ Đống Thếch nằm ở phía Tây Bắc thung lũng Mường Động, xã Vĩnh Đồng. Trên đường 12B, cách huyện lỵ huyện Kim Bôi 6km, cách trung tâm thành phố Hoà Bình 24km về phía Đông Nam, từ ngoài đường nhìn vào ta sẽ thấy một thung lũng nhỏ, cao ráo, bằng phẳng, đi sâu vào bên trong ta thấy nhấp nhô hàng trăm hòn mồ cao thấp đứng cùng thời gian mưa nắng, địa thế khu đất khá đẹp, bằng phẳng giao thông đi lại thuận tiện, vây quanh ba mặt khu mộ cổ Đống Thếch là những quả đồi thấp tạo nên một bồn địa nhỏ trong một thung lũng lớn.

Khu đất có địa thế, hình dáng miệng rồng, một thế đất theo quan niệm thuật phong thuỷ ngày xưa. Cho nên từ lâu dòng họ quan lang Mường Động đã độc chiếm làm nghĩa địa để làm nơi yên nghỉ cuối cùng của dòng họ mình. Với diện tích rộng vài vạn mét vuông, trải qua nhiều đời khu mộ cổ Đống Thếch đã ẩn chứa hàng trăm ngôi mộ của nhiều thế hệ dòng họ Đinh. Trong đó có nhiều ngôi mộ, xung quanh quanh được chôn nhiều hòn mồ cao lớn như cắm dấu ấn biểu hiện quyền lực của dòng họ lang Mường Động. Đống Thếch trở thành “Thánh địa” riêng của nhà lang, bị cây rừng phủ lên rậm rạp càng trở nên bí hiểm trước con mắt của người dân Mường Động từ đời này sang đời khác, mộ có niên đại sớm nhất là năm 1651. Đặc biệt trong khu mộ cổ có ngôi mộ của tướng quân Chiêu Đống hầu Đinh Công Kỷ là người có công giúp vua Lê Trung Hương chống giặc và xây dựng chiều chính.

Nhà máy Thủy điện Hoà Bình được xây dựng tại hồ Hòa Bình, tỉnh Hòa Bình, trên dòng sông Đà thuộc miền bắc Việt Nam. Trước khi nhà máy thủy điện Sơn La khánh thành đây là nhà máy thủy điện lớn nhất Việt Nam và Đông Nam Á. Nhà máy do Liên Xô giúp đỡ xây dựng và vận hành. Công trình khởi công xây dựng ngày 6 tháng 11 năm 1979, khánh thành ngày 20 tháng 12 năm 1994. Công suất sản sinh điện năng theo thiết kế là 1.920 megawatt, gồm 8 tổ máy, mỗi tổ máy có công suất 240.000 kilowatt. Sản lượng điện hàng năm là 8,16 tỷ kilowatt giờ (KWh).

Tại sân Nhà truyền thống Thủy điện Hòa Bình có một khối bê tông hình thang, trên đó có tấm biển thép khắc chìm dòng chữ: “Nơi lưu giữ bức thư của những người xây dựng Thủy điện Hòa Bình gửi thế hệ mai sau. Thư được mở vào ngày 1-1-2100”. “Kho lưu trữ” lá thư thực chất chỉ là một khối bê tông hình thang có cạnh đáy 2 mét, chiều cao 1,8 mét, cạnh trên 0,8 mét, nặng gần 10 tấn.

Suối Ngọc-Vua Bà khu du lịch thuộc xã Lâm Sơn, huyện Lương Sơn, tỉnh Hoà Bình. Đây là một quần thể du lịch sinh thái với diện tích 300ha. Rừng cây ở đây bao gồm mỡ, keo, thông và nhiều cây ăn quả phủ kín những quả đồi. Đến đây du khách có thể thả hồn mình vào thiên nhiên, mắc võng nằm dưới tán cây, bơi lội trong những hồ nước tự nhiên rộng vài trăm héc ta.

Cách Hà Nội khoảng 100Km về phía tây bắc, Thung Nai, một xã lòng hồ sông Đà từ lâu là một địa chỉ mà nhiều du khách thích dừng chân khi lên Hòa Bình. Từ Hà Nội theo quốc lộ 6 đến tỉnh Hoà Bình, sau khi thăm đập thuỷ điện sông Đà, chạy tiếp khoảng 5km thì rời đường lớn rẽ vào một con lộ chạy vòng quanh qua các sườn núi, bạn sẽ xuống thuyền tại bến Thung Nai để ra hồ tham quan các đảo.

Trước đây nơi này là một thung lũng có rất nhiều đàn nai về tụ họp, giờ đây sau khi đập thủy điện hoàn thành địa danh này trở thành một địa điểm du lịch khá hấp dẫn và hoang sơ.